Ankara’nın başkent oluşunun 96. yıl dönümü

Jeopolitik, coğrafi ve askeri-stratejik açıdan konumunun uygunluğundan ve etrafının dağlarla çevrili olması sebebiyle olası işgaller karşısında güvenli olmasından, limanlara uzaklığından ve daha önce işgale uğramamış olmasından dolayı başkent seçildiği bilinen Ankara’nın başkent oluşunun tarihsel ve sosyolojik açıdan da sebepleri bulunuyor.

TÜRKİYE Yayın: 14 Ekim 2019 - Pazartesi - Güncelleme: 14.10.2019 03:34:12
Editör -
Okuma Süresi: 6 dk.
389 okunma
Google News

Ankara eski milletvekili ve Ankara Kulübü onur kurulu başkanı Şevket Bülent Yahnici, euronews Türkçe’ye verdiği demeçte, Ankara’nın başkent oluşunun ardındaki tarihsel, coğrafi ve manevi şartlara dikkat çekti.

“Henüz kurulmamış bir devletin başkenti ilan edildi, çünkü bu unvanı hak ederek kazandı. Ankara Milli Mücadele’ye merkez olduğu, mücadelenin karargahı olduğu, Kuvay-i Milliye’ye birinci günden itibaren ev sahipliği yaptığı için ön plana çıktı,” diyor Yahnici.

Milli Mücadelenin karargahı

Yahnici, Mondros Mütarekesi’nin ardından İtalyanların, İngilizlerin ve Fransızların işgal güçlerinin Anadolu’ya yayıldığı bir ortamda, işgal dışında kalan toprak parçalarından bir merkez oluşturulduğunu ve milli mücadelenin karargahının da bu merkez bünyesine alındığını kaydetti.

Ayrıca, “Birinci ve İkinci İnönü meydan muharebeleri ile Sakarya ve Dumlupınar’daki muharebeler sırasında yaralı gazilerin Ankara’ya getirilerek, yeni kurulan hastanelerde tedavi görmesinin, Ankara ve çevresindeki köylerin Milli Mücadele’ye lojistik destek sağlamasının, Ankara’da kadınların mermi üretip cephelere göndermek üzere yüksek sayılarda yün çorap örmesinin de Ankara’nın Milli Mücadele için lojistik destek merkezi haline gelmesinde etkili oldu,” diye ekliyor Yahnici.

Anadolu’nun tam kalbinde yer alan Ankara, ayrıca Batı cephesine yakın olduğu için Batı Anadolu’dan ve İstanbul’dan gelen demiryollarının da ulaştığı bir noktada bulunuyordu. Dolayısıyla ulaşım ve haberleşme imkanı da görece daha kolaydı.

5 Ekim ise, Mustafa Kemal Atatürk'ün Ankara hemşehriliği kabulü olarak her sene anılıyor.

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ise Atatürk’ün Ankara’ya gelişini simgeleyen bir heykeli Genelkurmay Kavşağı'na 23 Nisan 2020 tarihine kadar yetiştirmeyi hedefliyor.

Euronews Türkçe’ye konuşan Atılım Üniversitesi siyaset bilimi ve kamu yönetimi bölüm başkanı ve Ankara Kent Konseyi yürütme kurulu üyesi Doç. Dr. Savaş Zafer Şahin ise, tarihsel olarak hanedanlıklara ev sahipliği yapan başkentlerin aksine, modern dönemde başkentlerin seçiminde ulus-devletin inşa sürecinin çok etkili olduğunu kaydediyor.

Doğu Roma imparatorluğunun doğu eyaleti olan Ankara’nın önemli bir Roma kenti olduğunu kaydeden Şahin, Ankara Hacıbayram’daki August tapınağının kalıntılarının üzerinde İmparator Augustus’un vasiyetinin olduğunu, bu yüzden de arkeolog Ekrem Akurgal tarafından “yazıtlar kraliçesi” olarak adlandırıldığını belirtiyor.

“13 ve 14.yüzyılda Ankara’nın dünya demokrasi tarihine geçen bir niteliği de var: günümüzde belediye hizmetlerinin altyapısını oluşturan ahilik geleneğinin bir uzantısı olarak Ankara'da bir Ahi Cumhuriyeti oluştuğu tarihçilerin bir kısmı tarafından belirtiliyor,” diye ekliyor Şahin.

Şahin, 1850’li yıllarda Osmanlı Devleti ile Alman imparatorluğu arasında modernleşme çerçevesindeki temaslarda Alman harita subaylarının Anadolu’ya davet edilerek Anadolu’yu karış karış gezdiklerini belirtiyor.

“Bir ülkenin haritası yapıldığında stratejik konumlarını belirliyorsunuz. Bağdat demiryolu gibi önemli altyapı projelerinin de yapılmasıyla yakından ilişkili olan bu süreçte Anadolu’nun içlerinin bir başkent için daha stratejik olduğu yönünde değerlendirmelerde bulunulmuş ve bu da Osmanlı kamuoyunda konuşulmaya başlanmıştı.”

Başkentin taşınması uzun zamandır tartışılıyordu

Şahin, Milli Mücadele’nin başlamasıyla birlikte başkentin nerede olacağının da tartışıldığını ve Ankara’daki kamuoyunun tavrının Milli Mücadele’nin seyrini değiştirdiğini kaydediyor:

“İstanbul’daki hükümetin Mustafa Kemal Paşa’yla ilgili çıkardıkları tutuklama emrine karşı Ankara’daki kamuoyu, İstanbul’a karşı telgrafla bir bildiri yayımladı. Bildiriyi yayımlayanlar arasında toplumun tüm kesimleri; imamlar, seymenler, Ankara eşrafı da bulunuyordu. Ankara kamuoyu İstanbul hükümetini fiilen reddetti ve hatta Ankara’ya atanan vali şehirden ayrılmak durumunda kaldı. Ankara'nın sergilediği özerk tutum, durumu yakından izleyen Atatürk'ün dikkatini çekti ve fiili olarak Ankara'yı başkent olarak seçti. Frigya’nın kuruluşuna dair eski belgelerde bile Ankara ve çevresinin işgalcilere karşı korunaklı bir bölge olarak belirtiliyordu.”

Ancak Şahin, başkentin Ankara ilan edilmesinin kolay bir süreç olmadığını, iç ve dış tepkilere maruz kalındığını, zira yabancı büyükelçiliklerin burayı başkent olarak kabul etmediklerini de kaydetti.

Şahin, mekânsal gelişim ve kalkınma süreçlerinin ana odağında başkentlerin kentsel planlamasının olduğunu, Ankara’nın da başkent oluşunun ardından uluslararası bir yarışma açılarak planlamaya gidildiğini, İsviçreli ve Alman mimarların katkısının alındığını da belirtti.

“Atatürk Orman Çiftliği, demiryolu ağları gibi cumhuriyete özgü kalkınma modelleri bu süreçte ortaya çıktı. Çünkü o dönemde şehirde memurların kalacağı yeri bile yoktu. Orta ölçekli bir Orta Anadolu kasabasını andırıyordu ilk başta,” diye ekliyor Şahin.

İstanbul'a karşı-denge
Ancak Şahin’e göre eğer Ankara başkent olarak kurulmasaydı belki şu anda 30 milyonluk bir İstanbul’la karşı karşıya kalacaktık:

“Her ülkede mekânsal bir gelişim süreci vardır. Eğer şehirler ülke sathında dengeli ve eşit bir gelişim sergileyemezlerse, tüm kaynaklar tek bir şehirde tüketilir, dengesiz bir gelişim ortaya çıkar. Cumhuriyet döneminde Ankara’nın başkent ilan edilmesi, yeni bir kentin inşa edilmesi, İstanbul’a karşı mekânsal bir denge oluşturma arayışıyla da alakalıdır.”

#
Yorumlar (0)
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu https://playdotjs.com/ deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren bahis siteleri youtube mp3 Bonusverensiteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler