Bakan Koca'dan önemli açıklamalar

Bakan Koca'nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle;

2020'nin son 20 günün girmek üzereyiz. Tüm dünyayı saran virüs hayallerimizi ertelememize sebep oldu, planlarımızı değiştirdi. Bir yıl boyunca tüm dünyanın ortak gündemi pandemi oldu.

Hepimizin hayatını değiştirdi. Virüsün bulaştığı kişi sayısı dünyada 69 milyonu buldu. 1 buçuk milyonu aşkın insan Kovid-19 nedeniyle hayatını yitirdi.

Pandemi mücadelesinin başından itibaren Bilim Kurulumuz yol gösterici olarak önemli katkı sağlamıştır. Bilim Kurulumuzu yeni bilimsel çalışmaları, gelişen yeni durumları sürekli olarak değerlendirmektedir.

Bilim insanlarımız hazırladıkları kulavuzlarla korunma, tanı ve takip konularında görüşlerini paylaşmakta, vatandaşlarımızı aydınlatmaktadırlar. Ülke içinde alınan kararlarda ve tedbirlerde Bilim Kurlumuzunun öneri ve çalışmaları yönlendirici olmaktadır.

Aldığmıız tedbirler sayesinde yaz ayları dalgalı bir seyirle nispeten daha kontrollü yaşanmıştır. Gittikçe artan test kapasitemizin ve izolasyon tedbirlerinin etkisi olmuştur.

"Önemli adımlar attık"

Yerel imkanları değerlendirme, yerel dinamikleri harekete geçirme, sağlık teşkilatımıza valilerimizin, belediyelerimizin desteğini artırma noktasında önemli adımlar attık.

Pozitif vaka 1.5 milyonu aştı

Dünyada olduğu gibi ülkemizde son birkaç ay içerisinde hızlı bir artışla yüz yüze geldik. Test kapasitemizi artırdık. Bugün test sayımız 20 milyonu buldu. Pozitif vaka sayımız 1 buçuk milyonu aştı. Bunların 550 bini belirgin hastalık geçirdi. 15 bini aşkın insanımızı kayıp verdik.

Büyüklerimizin korunmasına yönelik kısıtlamalar, toplumsal hareketliliği azaltıcı tedbirler, maske ve mesafe zorunluluğu, HES kodu aracılığıyla riskli kişi talebi, temaslı taraması ve izolasyonlar gibi bir dizi tedbirleri her geçen gün daha sıkı bir şekilde uyguluyoruz. Bundan önce zirve olan nisan ayına göre günlük vaka sayısında 5 kattan fazla, vefatlarda 55 artış bulunmaktadır.

Filyasyon ekiplerimizi artırıyor, personel ve araç yönünden destekliyoruz. Gerekli ek tedbirlerin alınmasını sağlıyoruz.

Bu değerlendirmelerimizde karşılaştığımız durumu günlük olarak paylaşıyoruz. Sağlık çalışanlarımızın nasıl bir yük altında olduğunu biliyor, görüyorsunuz. Yoğun bakımlarımızda çok sayıda hastamız yaşam mücadelesi veriyor.

Yatan hasta sayımız artmakla birlikte bazı illerimizde bu daha belirgin. Sınırlı sayıda ilimizde yüksek risk halen devam etmektedir.

5 ilde artış devam ediyor

Hatay, Adana, Samsun, Antalya, Mersin ve Ordu'da vaka sayılarımız artmaya devam ediyor. Hastanelerimiz, yoğun bakımlarımız ciddi yük altında.

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Konya, Sivas, Kahramanmaraş ve Gaziantep'te vaka artışı düşmeye başladı. Bu durum polikliniklere yansıdı ancak yatan hasta ve yoğun bakım açısında yüksek doluluk oranlarımız devam etmektedir. Daha sıkı kısıtlayıcı tedbirler kaçınılmaz olmuştur.

Mesai sürelerinin kısaltılması, bazı işyerlerinde hizmet verilmemesi, sokağa çıkma kısıtlaması gibi günlük hayatı fazlaca etkileyen tedbirlerin uygulanması ertelenemez hale geldi.

Zorunlu kısıtlamalara gönüllü kısıtlamaları da ekleyerek bulaşma hızın düşürmemiz mümkün olacaktır.

Geçtiğimiz hafta içinden başlayan sokağa çıkma kısıtlamasına vatandaşlarımızın büyük destek verdiğini gözlemledik. Büyük uyum sağlayan vatandaşlarımıza teşekkür ediyorum. Etkili korunma tedbirlerinin uygulanması konusunda ısrarcıyız. Çünkü henüz bu pandemiden kurtulabilmenin başka bilinen bir yolu yok.

50 milyon doz aşı geliyor

Önümüzdeki birkaç gün içinde teslimatının yapılması planlandı. Kademeli olarak şimdilik 50 milyon doz gelecektir.

MRNA aşısı için de görüşmelerimiz devam ediyor. Yeni bir teknoloji olmakla birlikte kısa dönem sonuçları etkili ve güvenli olarak bildirilmiştir.
Bu konudaki görüşmelerimiz ve ısrarımız devam etmektedir. Türkiye'nin standartlarına uygun olabilecek alternatif aşılar için de görüşmelerimiz devam ediyor.

Aşı çalışmaları

Yerli bilim aşılarımızdan en önemli aşımızın faz-1 çalışmalarımızın tamamlanmak üzerinde olduğu kamuoyunun bilgisi dahilindedir. Çalışmalar sonuç verirse nisan ayında faz-3 çalışmalarına başlamayı düşünüyoruz.

Daha önce de belirttim gibi, gerek bilim insanlarımız, gerek bakanlığımız, aşının menşeiyle değil, güvenilirliği ve etkinliğiyle ilgilenmektedir.

Yaptığımız sözleşme gereği önümüzdeki hafta içinde ilk kısmını teslim almayı düşündüğümüz aşı inaktif virüs aşısıdır.

Yerli aşı adaylarımız içinde diğer teknolojiler olan mRna ve vektör aşıları da bulunuyor.
İnaktif diye tabir ettiğimiz aşı farklı hastalıklar için uzun yıllardır ülkemizde uygulanan aşılarla aynı teknolojiye sahiptir.

"Aşı 14-21 gün arayla 2 doz olarak uygulanacaktır"

İncelemelerde aşının güvenilirlik testlerinin olumlu çıkması sonucunda veriler değerlendirilecek ve onay verilecektir. Aşılama bu aşamadan sonra gerçekleşecektir. Bu aşamaların hızlı bir şekilde geçilebilmesi için elimizdeki bütün imkanları değerlendirmeye çalışacağız. Aşı 14-21 gün arayla 2 doz olarak uygulanacaktır.

Aşı kampanyası kapsamında vatandaşlarımıza bedelsiz olarak verilecek ve başta Aile Sağlığı Merkezleri olmak üzere sağlık kuruluşlarımızda yapılacaktır. Aşı yapılan vatandaşlarımız sisteme kaydedilecektir.

Bu ay başı itibarıyla başlayan kısıtlayıcı tedbirlerin etkisi yakından takip edilmektedir. Henüz daha başlangıcındayız. Daha önceleri ortalama 10 yıl gibi bir sürede gerçekleşen aşı geliştirme çabaları 1 yıl gibi kısa bir süreye sığdırılmıştır. Gelişmeler umutlarımızı erkene çekiyor. Umutlarımızın hayata geçmesi hep birlikte hareket etmemizle mümkün olacaktır.

"Ortak bir savaş içerisindeyiz"

Aramıza mesafeler koyan salgının yönetiminde başından beri birlikte hareket etmenin önemine işaret ettim. Hiçbirimizin taraflı bir tutum sergilemeye hakkı yok. Salgınla mücadelede hepimizin aynı tarafta olduğunu unutmamalıyız.

Salgın yönetimini etkin şekilde sürdürmek ve milletçe bu illetten kurtulmak için birlikte hareket etmeliyiz. Siyahi mülahaza veya başka saiklerle salgının yönetimini tehlikeye atmaya hiçbirimizin hakkı yoktur.

Ortak bir savaş içerisindeyiz. Böyle tavırların bu tür çıkar grupları dahil kimseye faydası yoktur. Salgının ilk gününde nerede duruyorsak, tüm vatandaşlarımıza, siyasilerimize, basın mensuplarımıza hiçbir ayrım gözetmeden nasıl yaklaşmışsak bugün de aynı yerden aynı tutumla salgını yönetmeye çalışıyoruz.
Sizlerden ricam, kesinlikle salgının siyasi bir alana çekilmesine müsaade etmemenizdir.

Bilgi kirliliğinin had safhada olduğu bu ortamda aslı olmayan iddialara lütfen itibar etmeyelim. Hesaplaşma kaygısı ve güdüsüyle mücadelemize halel getirmeyelim. Mücadele ancak birlikte kazanılır.

Aşı zorunlu mu?

Aşının doğrusu zorunlu olmasını şimdilik düşünmüyoruz. Daha çok vatandaşımızı ikna ederek kitlesel aşılamayı yaygın yapma hedefindeyiz. Süreçte vatandaşımıza aşının güvenilirliği ve etkinliği net izah edilirse, ben birçok kimsenin bu noktada farklı yaklaşacağına inanıyorum.

Tüm bunlar vatandaşımıza olumlu bir şekilde anlatılırsa, sonuçlar gerçekten olumlu olursa ben farklı bir yaklaşım içerisinde olacağını düşünmüyorum. Biz aşı yapılan kişinin HES koduna, e-nabız'a işlemiş olacağız. Aşının yaygın uygulanmasıyla birlikte birçok şirket, kuruluş veya yapı aşı yapılmasını önemseyebilecek.

Aşının yaygın yapımla dönemi sonrası uçağa binmek için, otobüse binmek için, ulaşım için istenebilir. Bugünün konusu değil ama yaygın yapıldıktan sonra güvenilirliği daha çok sağlamak için bu istenebilir.

Aşı çalışmalarında son durum ne?

3 bin 700'e yakın gönüllüye 500 bin civarında doz yapıldı. Önemli bir yan etkisi yok. Aşıyı biz strateji olarak kimlere ne zaman yapılması gerektiğiyle ilgili Bilim Kurulu daha önce açıklama yapmıştı. Sağlık çalışanlarımızdan başlayacak, 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar şeklinde ayırmıştık.

İnaktif aşıların 2-8 derece arasında korunabilirliği, altyapımız için de bu anlamda müsait olması nedeniyle Türkiye'de birçok ülkeden farklı olarak daha yaygın bu aşıyı yapabileceğimiz söylemek istiyorum. Pandemi yılı olmasına rağmen çocukluk aşılarımızda 98'lere ulaşmayı başarabilmiş bir ülkeyiz.

Aşı daha önce 11 Aralık'tan sonra gelecek demiştim. Zannediyorum 3-4 gün içerisinde aşı ülkemize gelebilir. Bütün izinleri alnımış oldu. Geldikten sonra da 2 hafta halk sağlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nda 2 hafta güvenlik testleri yapıldıkttan sonra kullanıma geçilmiş olacak. Bu 2 haftalık testten geçmeden izin vermiyoruz. Ay sonu itibarıyla sağlık çalışanlarımızdan başlamış olacağız. Önümüzdeki günlerde 20 milyon dozun ilk 3 milyonu gelmiş olacak.

Yeni tedbirler gelecek mi?

Geçen hafta başı başlayan tedbirlerle birlikte gelecek hafta sonuçları daha net göreceğimizi düşünüyoruz. Şu an görünen bu kısıtlamaların yer yer sonuç. verdiği. Tam değerlendirmek için gelecek hafta daha net söylemek mümkün. Farklı bir tedbir olursa bunu öneri olarak almış oluruz. Şu an yeni bir kısıtlama için eken olduğunu, gelecek hafta bu konuyla ilgili salgının seyri belirleyecek. Şu an için alınan kararların, uygulanan kısıtlamaların erken dönemde de olsa yer yer sonuç verdiğini rahatlıkla söyleyebilirim.

Yılbaşında 4 günlük kısıtlama olacak mı?

Yılbaşıyla ilgili, yılbaşı gecesi dahil olmak üzere kısıtlamaya tabi. Ama gün sayısının artıp artmama durumunu gelecek hafta sonuçların ve salgının seyri belirleyecek. Ama gecenin zaten kısıtlama içerisinde olduğunu söylemek istiyorum.

Kitlesel bağışıklamada antikor testi yaparak yapılmasının uygun olmadığını biliyoruz. Kimlere yapılmayacağını belirlemek önemli. 18 yaş altı, gebeler ve muhtemelen son4-6 ay içerisinde geçirmiş olanlar haricindeki kişilere yapılmasını planlıyoruz.

Sağlık çalışanları

Bu dönemde sağlık çalışanlarımız bildiğiniz gibi çok büyük yük altındalar. 1 milyon 100 binin üzerinde çalışanımız var. PCR pozitif olan enfekte olan vaka sayımız sağlık çalışanları içinde 120 bini geçti.

Özellikle bu dönemde yani toplam çalışanların yüzde onunu geçmiş durumda.

Pozitif hayatını kaybeden sağlık çalışanlarımız canlarımızın sayısı 216 oldu.

Vefat sayıları doğru açıklanmıyor iddialarına cevap

Şu dönemde ölüm sayılarının siyasetin konusu yapılmasına gerçekten çok üzülüyorum. Bu sorunun geleceğini bildiğim için birkaç örnek hazırlayın demiştim arkadaşlara.

Bildiğiniz gibi mart ayında vefat edenlere uygulanan bir yaklaşım vardı defnedilirken. Ceset torbalarında, farklı mezarlarda defnedilmesi şeklinde bir anlayış söz konusu idi.

O dönemde yayınladığımız genelgede şunu ifade ettik: Kovid bulaşıcı hastalıktır, diğer bulaşıcı hastalıklar gibi defnin yapılmasını belirten özel ceset torbaları içerisinde olmasını ifade eden bir genelge yayınladık. Kovid'in de diğer bulaşıcı hastalıklar gibi defnedilmesi gerektiğini belirten bir genelgeydi.

Ölüm belgesinde sağ üst tarafında 'ölüm şekli' yazar. Sol altta ise ölüm nedeni yazar. Ölüm şekli defnedilirken erken dönemde doğal bir ölüm mü, adli bir ölüm mü, bulaşıcı hastalıklar anlamında tedbir alınması gereken bir ölüm mü, bunu belirtir. Bunu ilk hekim doldurur. Ölüm nedeni ise aynı anda doldurulmaz. İlk hekimin doldurulduğu şekliyle gider. Defnedilirken neye uyulması gerektiğini belirtmek içindir o. Ölüm nedeninde 4 tane başlık var. Bir esas sebep, altta diğer etkileyen sebepler hastalık olarak belirtilir.

Bunu ikinci hekim dosyayı kontrol ederek ölüm nedenini yazar. Yani Kovid sol altta ölüm nedeni olan kısma yazılır. Sağ üstte bulaşıcı hastalıklar kısmına yazılmaz.

Aşağıda ise bulaşıcı hastalıklar başlığı var. O başlık içerisinde 190-200'e yakın başlık var, biri de Kovid. Bulaşıcı hastalıklar bizim o genelgeden sonra her enfeksiyon bulgusu, ateşi, parametrelerinde enfeksiyon bulgusu olan, zatürre bulgusu olan herkes enfeksiyon taşıdığı için Kovid olmasın diye yıkanırken tedbir alınsın diye yazılıyor.

Bulaşıcı hastalıklar arttığı için yazılmıyor, her enfeksiyonu, ateşi, zatürresi olan hasta yıkanırken tedbir alınsın diye bulaşıcı hastalıklar diye işleniyor. Bulaşıcı hastalıklar başlığında da sol altta gördüğünüz...

Geçmişe dönük bazı ölüm belgeleri: 3 Aralık İsmi kapalı, diğer bütün bilgiler gerçek. Vefat eden bir hastamız. Ölüm şekli: Bulaşıcı hastalık. Ölüm nedeni: Septisemi, kronik böbrek yetmezliği. Bu hastanın PCR'ı negatif. Bu Kovid mi?

Enfeksiyon bulgusu olduğu için yıkanırken tedbir alınsın diye işleniyor. O nedenle marttan önce aynı şeyleri söyleyen kişiler rakamlara baksın.

Hipotansiyon... PCR negatif, ölüm şekli bulaşıcı hastalık. Kovid mi? Değil.